به گزارش جشنواره سیما؛ مستند و مستندسازی در هنر هفتم از تاثیرگذاری بالایی بر اقشار مردم در هر نقطه‌ای از جهان برخوردار است، چون بیننده خود را در مقام نظاره‌ای منطقی و منطبق بر موضوع مورد بحث از زاویه عدسی دوربین مستندساز دیده و در قضاوت پیرامون موضوع مستند به صورت قریب به اتفاق با دست اندرکاران همراهی می‌کند چه در غیر این صورت این مستند به چرایی ساخته شدن خود دست نیافته است. یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی که اساتید سینما در بر آن اصرار دارند تحقیق و پژوهش در فیلم مستند است؛ وجود اين مؤلفه در تولید یک فیلم مستند، سطح فیلم را از لحاظ کیفی و باورپذیری بسیار بالا می‌برد.
اهمیت تحقیق در سینمای مستند به عنوان یك اصل اساسی در تولید، روندی رو به رشد را آغاز کرد، به ویژه هنگامی كه تلویزیون اختراع شد و مستند به صورت بخش جدایی ناپذیر از برنامه‌های تلویزیونی درآمد و ساختار و كاربردهای فیلم مستند در تلویزیون تنوع یافت، اهمیت تحقیق، روش ها و جلوه های انعكاس یافتۀ آن در فیلم مستند رو به تزاید گذاشت.
پس از تحول در روش های تحقیق در علوم اجتماعی، رسانه و انقلاب عظیم فنآوری های رسانه ای و ارتباطات جمعی، چندین جریان نیرومند تحول آفرین در علوم گوناگون، در عرصۀ مستندسازی و در رسانه ای چون تلویزیون تلاقی كردند و جریان یا جنبش عظیمی به نام مستندهای نو را بر پایه پژوهش شكل دادند.
در پی این تحولات به جایی رسیده ایم كه دیگر امروزه می توانیم بگوییم، پژوهش در هر شكل و كیفیتی برای فیلم مستند اولویت دارد.
معمولاً برنامه هاي مستند، سهم مهم و جدي در شبكه هاي تلويزيون و رسانه‌هاي بصري دارند و در چند سال اخیر، در ایران نیز با شکل گیری شبکه های متعدد و بویژه شبکه مستند سیما، مستندسازی مورد توجه بسیاری قرار گرفته است و باتوجه به لزوم رضایت مخاطب، تولیداتات این گونه برنامه ای در راستاي پاسخگويي به نياز هاي جامعه تعریف می شود؛ از این روی باید ساختار یک اثر مستند به گونه‌ای رقم بخورد که علاوه بر اینکه پیام را برساند و از لحاظ هنری یعنی ریتم، نورپردازی و ... هم مفهوم داشته باشد، از استناد قابل توجهی نیز برخوردار باشد تا باورپذیر و جذاب باشد.
از سویی دیگر با توجه به رسالت رسانه ملی که آن را در جایگاه یک دانشگاه بزرگ و فراگیر قرار می دهد و از آنجایی که تلویزیون مهمترین بستر مستندسازی در کشور محسوب می شود و اثری که از این رسانه پر مخاطب پخش می شود باید از لحاظ بصری مخاطبان را تربیت کند و از نظر اطلاعات و فکری ایشان را ارتقاء دهد. گاهی یک ایده پیش پا افتاده مناسب به مستندی تبدیل می شود که مخاطب جهانی پیدا می کند؛ اما اگر محتوایی در یک فرم مناسب قرار نگیرد و ساختار خودش را پیدا نکند از بین می رود و هیچ تاثیری بر مخاطب نخواهد گذاشت، بنابراین قبل از ساخت یک مستند، لزوم انجام پژوهش احساس می‌شود.
مبنای موضوع برنامه‌های مستند تلویزیونی واقعیت است؛ این برنامه‌ها به بیان واقعیت می‌پردازند، اگر واقعیت‌ به زبان حال نزدیک باشد به شکل گزارش بیان می‌شود و اگر به واقعیت مستند تاریخی پرداخته شود با پژوهش و تحقیق منابع تاریخی همراه بوده و بر مبنای آن واقعیت تاریخی تفسیر و توصیف شده كه البته گاهی هم واقعیت بازسازی می‌شود. برنامه‌های مستند تلویزیوني با توجه به چگونگی بیان واقعیت‌ها قالب‌بندی می‌شوند؛ مستند گزارشی و توصیفي، از شیوه‌های گوناگون بیان واقعیت در تلویزیون هستند. برنامه‌های مستند همانند سایر برنامه‌های تلویزیونی نیازمند جذابیت هستند و چون فقط برحسب موضوع پیش می‌روند بنابراین باید با استفاده از پژوهش و تحقیق برای جذابیت بیشتر مستندها استفاده کنند.
مهمترین امتیازی که جشنواره جام جم در حوزه آثار مستند به وجود می آورد این است که این آثار با هم رقابت می کنند و نقاط ضعف و قوت مشخص می شود و صاحبان آثار به راحتی مشکلات خود را در می یابند و به سمت ارتقا و پیشرفت می روند. البته در این راستا، اگر داوران بخش مستند جشنواره جام جم با سختگیری در داوری بر این مساله مصر باشند که در سیستم امتیازدهی به آثار شرکت کنندگان توجه ویژه ای به پژوهش و تحقیق در خصوص موضوع مورد علاقه سازندگان فیلم داشته باشد، به طور قطع و یقین گامی بلند در جهت مبتنی سازی فعالیت‌های مستندسازی در سیما بر پژوهش و بهره‌گیری گروه های برنامه ساز از محققین حرفه ای در عرصه های مختلف خواهد برداشت.
آزاده فضلی

انتهای پیام/ن