تاریخ انتشار:چهار شنبه 25 آذر 1394

ایستاده و سربلند همچون سرو

بسیاری از مخاطبان تلویزیون هنوز خاطرۀ به یاد ماندنی و دوست­داشتنی سریال «خانۀ سبز» را به یاد دارند.

به گزارش جشنواره سیما؛ این سریال هم در زمان پخش توانست مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند و هم سال­ها بعد به یک خاطرۀ شیرین تبدیل شد. از مهم­ترین عواملی که باعث شد «خانۀ سبز» بتواند محبوبیتی که شایستۀ آن بود را کسب کند، استفاده از تکنیک­های جدیدی بود که روایت خشک و قراردادی تلویزیون را در هم شکست. لحن گفتار صمیمی و پرداختن به مشکلات روز جامعه روند سریال­های تلویزیون را که اکثراً شکلی تکراری داشتند در هم شکست. همچنین استفاده از بازیگران مطرح و برجسته باعث شد که زیبایی­های سریال جلوۀ بیشتری پیدا کند.

بعد از سریال پرطرفدار «خانۀ سبز» با چند سال فاصله، «سرزمین سبز» از تلویزیون پخش شد که این سریال هرگز نتوانست محبوبیت «خانۀ سبز» را تکرار کند. البته یکی از مهم­ترین دلایلی که باعث شد از محبوبیت این سریال کاسته شود، این بود که «سرزمین سبز» با چند سال تأخیر پخش شد. این مسئله باعث شد که تأثیرگذاری این سریال کمتر شود و مخاطبان خود را نیز از دست بدهد. از طرفی «سرزمین سبز» به اندازۀ «خانۀ سبز» ساختار جدید و جذابی نداشت که بتواند مخاطبان پراکنده را دوباره به خود جذب کند. حالا با گذشت سال­ها از پخش این دو مجموعه، سریال جدیدی به نام «همچون سرو» در حال پخش است. «همچون سرو» در فضایی متفاوت از تجارب قبلی در جریان است. این بار بیژن بیرنگ، کارگردان این سریال معنویت و انسانیت که موضوع اصلی سریال­هایش هستند را در جبهۀ جنگ دنبال می­کند. داستان در پشت جبهه می­گذرد و زندگی مردمانی را روایت می­کند که در کنار زندگی عادی و روزمرۀ خود درگیر واقعه­ای به نام جنگ هستند. نوع روایت «همچون سرو» شباهت­های زیادی به «خانۀ سبز» دارد. از جمله مهم­ترین این شباهت­ها، وجود روابط و فضای فانتزی است. در این سریال کمتر به جنبۀ خشونت جنگ پرداخته می­شود. سعی «همچون سرو» بر این است که روابط درست و انسانی بین آدم­ها را در شرایطی سخت و بحرانی به تصویر بکشد. نوع روایت این سریال هم مانند سریال­های قبلی بیژن بیرنگ، ریتمی تند و شاداب دارد. استفاده از صدای راوی در این سریال باعث می­شود که انتقال احساسات شخصیت­ها در زمانی کوتاه­تر و با حالتی مؤثرتر انجام شود و همین طور باعث خوش رنگ و لعاب­تر شدن روایت هم شود. سریال «همچون سرو» هم مانند «همسران» و «خانۀ سبز» از تنوع لوکیشن کمی برخوردار است. چون تمام ماجراها در یک پایگاه نظامی پشت میدان جنگ می­گذرد استفاده از رنگ­ها و جلوه­های بصری بسیار کم است. اما اتفاقاً این مسئله نه تنها نقطه ضعف سریال محسوب نمی­شود، بلکه باعث می­شود که همان استفادۀ اندک از رنگ­ها بسیار چشمگیر باشد. درست است که در این سریال از بازیگران مطرحی چون پژمان بازغی و لاله اسکندری استفاده شده است اما نسبت به انتخاب بازیگران فرعی و شخصیت­پردازی آن­ها حوصله و دقت کمتری وجود داشته است. البته این که سریال به صورت اپیزودیک ساخته شده، این امید را به مخاطب می­دهد که در اپیزودهای بعدی به خصوصیات هر شخصیت بیشتر پرداخته شود و بازیگران فرعی هم این فرصت را داشته باشند که بهترین بازی­شان را ارائه دهند.

در سریال­های بیژن بیرنگ چیزی که باعث شناخت بیشتر تماشاگر از نقش­ها می­شود دیالوگی است که آن­ها بر زبان می­آورند. در این سریال هم در واقع دیالوگ نقش مهمی در جذابیت و تأثیرگذاری نهایی دارد و می­توان گفت که این سریال دیالوگ محور است. تسلط و مهارت بیژن بیرنگ در دیالوگ­نویسی و مونولوگ­نویسی در «همچون سرو» هم نمود پیدا کرده است. در دنیای شادی که بیژن بیرنگ برای بیننده ترسیم می­کند، دیالوگ­ها بار معنوی عظیمی را بر دوش دارند. او در کنار این دنیای شاد، نوستالژی عمیقی را هم به تصویر می­کشد که شاید بدون استفاده از دیالوگ­های زیبا درک این نوستالژی چندان آسان نبود. دیالوگ­های ماندگار «همچون سرو» گاهی بسیار تأمل­برانگیز است و می­تواند بیننده را به فکر فرو ببرد. این دیالوگ­ها با زیر صدای موسیقی خاصی که سراسر امید و روشنی را برای بیننده مجسم می­کند، تأثیرگذارتر هستند. با این که موسیقی سریال بسیار غنی و قابل تحسین است اما یکی از مشکلات کوچک این سریال استفادۀ فراوان از موسیقی است.

شاید بهتر بود ملودی­ها و هارمونی زیبا و شیرین سریال با خساست بیشتر و در شرایطی مناسب­تر خرج می­شد. اما این انتقاد باعث نمی­شود که فراموش کنیم که موسیقی این سریال از هر حیث مناسب و زیباست و می­تواند در لحظاتی اندوهبار و یا سرشار از امید و شادی، احساساتی که مد نظر کارگردان و داستان است را به خوبی به بیننده انتقال دهد. از ویژگی­های مهم سریال­های بیژن بیرنگ این است که غم و شادی، اتفاقات خوب و بد، دل­چرکینی­ها و مسرت­ها در کنار هم قرار دارند. سریال به صورت طنز ساخته نشده که به هر قیمتی فقط در تلاش برای خنداندن بیننده باشد، بلکه سعی شده که زندگی روزمرۀ مردمی عادی به تصویر کشیده شود که در کنار لحظات خوب، تلخی­ها و سختی­ها را هم تجربه می­کنند. در نهایت باید گفت که «همچون سرو» زوایای مثبت زیادی دارد و ملودرامی است که می­توان دوستش داشت. اما با وجود تمام نقاط قابل تحسین سریال «همچون سرو»، باز باید معترف باشیم که شاهد یک فانتزی خوش­ساخت و به یاد ماندنی مانند «خانۀ سبز» نیستیم. انگار «خانۀ سبز» یک «اتفاق» بود. درست است که تقریباً همان تفکر «خانۀ سبز» در «همچون سرو» هم نمایان شده است، اما نباید انتظار دیدن «خانۀ سبز 2» را داشته باشیم. شاید هم بهتر باشد که خاطرۀ خوب آن برای همیشه در ذهن مخاطب بماند.

شروینه شجری­ کهن

انتهای پیام/ن

آیا مایل به نظردهی می باشید؟

مانده : (1000) حرف
ادوار جشنواره های سیما
برگزیده های چند رسانه ای